Bukowsko

Kamienne – wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Poranek, jeszcze bez słońca, wstaje chłodny. Wokół dokazują ptaki. Opuszczona dolina, pustka, spokój, więc mają raj.

Chciwie łapiemy pierwsze promienie słońca, które nagrzewa wnętrze naszego domu na kółkach. Wczesnowiosenny kwietniowy dzień zaczyna się rozkręcać.

01 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Boczna droga z Płonnej. Po prawej, w głębi, przekaźnik na Żurawince

Dziś chcemy się pokręcić po Pogórzu Bukowskim, więc nie będzie wysoko. Naszym celem jest Żurawinka, najwyższy szczyt tegoż Pogórza, łatwo rozpoznawalny z daleka dzięki przekaźnikowi na wierzchołku. Właściwie to spaliśmy pod tym wzgórzem i moglibyśmy się tam szybko dostać drogą z Płonnej. Ale nie. Dziś będzie naokoło.

02 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Przez bród, czyli w stronę wioski Kamienne

Kamienne – wysiedlona wieś

Po przekroczeniu Płonki (brodem i drogą z betonowych płyt) skręcamy na północny zachód, w szuter. Wzdłuż Goryłki (Horyłki, Horiwki), a od cerkwiska aż pod zbocza Żurawinki, ciągnęła się w przeszłości wieś Kamienne.

04 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Bobrowe żeremia

Dziś zostało po niej niewiele. Jedno gospodarstwo, parę zrujnowanych budynków – domków letniskowych i cerkwisko z cmentarzem.

05 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Drogą przez dawną wieś

07 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Rusińskie wsie kojarzą nam się najczęściej z Beskidem Niskim. Ale nieco wyżej, na północy, na obszarach przejściowych, też znajdziemy  pozostałości po wysiedlonych miejscowościach. Kamienne spotkał ten właśnie los.

06 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Opuszczony domek letniskowy

Wieś, lokowana w I połowie XVI wieku, zakończyła swoją historię w 1946 roku, gdy po wysiedleniach Rusinów spaliły ją oddziały UPA. Rok później rozebrano ocalałą wtedy cerkiew.

08 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Po prawej krzyż z dachu cerkwi, który opiera się o kapliczkę na miejscu dawnej cerkwi

10 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Istniejącą nadal drogą, prowadzącą z Bukowska do dworu w Płonnej przez Kamienne właśnie, wyjeżdżamy na rozległe, puste przestrzenie. To, co lubię najbardziej. O wiośnie przypominają nieliczne jeszcze białe drzewka i żółte kaczeńce złocące się przy bobrowych żeremiach. Kamienne to kolejna wioska, którą powoli zawłaszczają te ssaki. Ludzie odeszli, przyroda upomina się o swoje.

12 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Cmentarz w Kamiennem ze współczesnymi krzyżami

11 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Barwinek, wszędzie barwinek

17 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

20 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Zbocza Żurawinki i znów, najbardziej z lewej, przekaźnik

Na cerkwisku i cmentarzysku w Kamiennem króluje barwinek. Jest też sporo metalowych, podobnych do siebie krzyży oraz wiata postawiona (wraz z proukraińską tablicą informacyjną) przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bukowskiej. Idąc stąd na północny-wschód, dotarlibyśmy do kapliczki przy starej drodze i szczytu Żurawinki. My jednak trzymamy się drogi do Bukowska, by przed samą miejscowością odnaleźć zagubiony w lesie kirkut.

19 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Ładna pustka

18 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

A każdy objaw wiosny witany jest entuzjastycznie

Kirkut w Bukowsku

Ścieżka doń jest wyraźna i prowadzi przez piękny wczesnowiosenny bukowy las. Nazwa wioski do czegoś jednak zobowiązuje.

23 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

21 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

W stronę Bukowska i kirkutu prowadzi ścieżka dydaktyczna

22 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Podoba mi się ten las. To naprawdę ładny las!

Bukowski kirkut znajduje się w znacznej odległości od miejscowości. Po raz pierwszy w dokumentach pojawia się pod koniec XIX wieku.

26 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

24 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

29 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

30 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Częściowo zniszczony w czasie wojny (Niemcy użyli tutejszych macew do utwardzania dróg w Sanoku i Bukowsku) i będący świadkiem zagłady 100 bukowskich Żydów rozstrzelanych tu w latach 1942-43, został odrestaurowany w 2006 roku.

25 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

27 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Charakterystyczne purchlate drzewo przy kirkucie

Szybki zjazd w dół wyprowadza nas wreszcie na szutry nad wsią. Pola, łąki, wiosenne krzewy – wszystko wygląda tu jak z obrazka.

31 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Po wyjeździe z lasu

32 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Droga do wsi

Z prawej towarzyszy nam widok na Farmę Wiatrową Bukowsko-Nowotaniec. To właśnie wiatraki, a raczej wzgórze, na którym stoją, będzie naszym kolejnym celem.

35 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Jak z obrazka

Na razie zjeżdżamy do wsi. Bukowsko miało kiedyś prawa miejskie, ale wielu zabytków tu nie ma. Najbardziej charakterystyczną budowlą w centrum jest dziewiętnastowieczny kościół Podwyższenia Krzyża Świętego.

36 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Farma wiatrowa nad Bukowskiem

37 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Kościół w Bukowsku

38 - Kamienne - wysiedlona wieś Pogórza Bukowskiego

Zabawiamy tu chwilę, by w sklepach w centrum poczynić zapasy i uzupełnić kalorie przed czekającym nas za moment podjazdem.

CDN.